همایش بین المللی نوزایی مقاومت اسلامی در خاورمیانه

عنوان همایش: نوزایی مقاومت اسلامی در خاورمیانه (نگاهی به حماسه حزب الله) 

مکان برگزاری:موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران (28/آبان ماه/85)   

 

مقدمه

دکتر حسین احمدی^۱

لبنان با وسعت 10452 کیلومتر مربع و جمعیتی حدود  پنج میلیون نفر در غرب قاره آسیا واقع شده است. این کشو ر یکی از پیچیده ترین معادلات نظام سیاسی را در دنیا دارا می باشد . وفاداری به مذهب و قومیت – نه کشور و ملت – در لبنان همیشه حرف اول را زده است. گرچه ساختار حکومتی لبنان دموکراسی است لیکن این دموکراسی چیزی جز اجماع فرقه های مذهبی برای تقسیم قدرت گروهی نیست. بر طبق آمار قابل تامل فرانسویان در سال 1932 مارونیها، سنیها و شیعیان به ترتیب بیشترین جمعیت لبنان را در اختیار داشتند که بر اساس همان آمار توزیع قدرت سیاسی در این کشور انجام شده است.

     با توجه به روند رو به رشد مهاجرت مسیحیان به اروپا و امریکا و سنیها به کشورهای عربی و کم شدن تعدد فرزند در میان این دو طبقه و از طرف دیگر عدم مهاجرت و افزایش سریع جمعیت به دلیل تعداد فرزندان بیشتر در خانواده های شیعه، اکنون شیعیان بیشترین جمعیت را در میان فرقه هـــــا و مذاهب لبنان دارا هستند. گرچه بر طبق توافق طائف قدرت رئیس جمهور تـا حدودی به نخست وزیر و پارلمان منتقل شد ولی نظر به دگرگونی ترکیب جمعیتی به نفع شیعیان، به نظر می رسد که توزیع قدرت و امکانات مختلف اقتصادی، آموزشی ، اجتماعی نیز با توجه به همین ساختار تغییر شکل یافته باید تعریف گردد.

     گرچه حرکت امام موسی صدر در حرکت شیعیان لبنان را نباید از نظر دور داشت و با وجود گذشت دو دهه از تشکیل حزب الله لبنان باید اذعان کرد که تا قبل از جنگ سی و سه روزه اخیر جایگاه شیعیان در تشکیلات سیاسی لبنان آنچنان مورد توجه نبود.  درحالی که سران جهان عرب ضمن اعتقاد بر شکست ناپذیری اسرائیل برای صلح با این رژیم مترصد فرصتی بودند و ظاهراً همـــه برنامه ها برای پذیرش خاورمیانه جدید با تهاجم اسرائیل به لبنان و نابودی حزب الله از مدتها پیش آماده شده بود و در زمانی که بعضی از گروههای لبنانی طرفدار غرب به دستور امریکا زندانهای خود را برای انداختن غل و زنجیر به دست و پای سران حزب الله لبنان ، توسعــه می دادند، اسرائیل با وجود همه حمایتهای معنوی و مادی امریکا از پس چند هزار چریک در عرض یک هفته پیش بینی شده بر نیامد و فرصتهای پی در پی امریکا – با اهرم سکوت شورای امنیت – به اسرائیل برای نابودی حزب الله نتیجه ای در بر نداشت. در عوض حزب الله با برهم زدن معادلات نظامی دنیا، ضمن پاره کردن نوار پیروزیهای اسرائیل نه تنها به وحدت درونــــی و

اعتماد به نفس به مردم لبنان و جهان اسلام کمک کرد بلکه اروپا و امریکا را در خصوص ادامه حمایتهای گسترده پنجاه ساله از اسرائیل به تفکر، تعمق و تردید انداخت.

سناریوی آخر برای تضعیف حزب الله استفاده از اقدامات پیدا و پنهان نیروهای طرفدار غرب برای ایجاد آشوبهای داخلی، استفاده از ابزارهایی چون ارتش، نیروهای یونیفل و درگیری فرقه ای و مذهبی می باشد . امری که با هوشیاری و وحدت همه فرقه ها و مذاهب مختلف لبنان می تواند خنثی شود. امروز لبنان و خاورمیانه در آستانه تحولاتی بزرگ قراردارد، تحولاتی که می تواند سرنوشت منطقه را برای دهه های آینده به همین مناسبت رقم بزند. به همین مناسبت مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران با هدف بررسی تحولات لبنان و وضعیت شیعیان در پنج دهه اخیر همایش یک روزه ای را با حضور کارشناسان و تحلیل گران مسائل منطقه و لبنان ترتیب داده است تا بتواند به سهم خود جامعه ایرانی را با پیشینه تحولات آتی آشنا سازد.

 گروه خاورمیانه موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران با تشکیل چنین همایشهایی امیدوار است در راستای اتحاد جهان اسلام و بازیافت عظمت مسلمانان گامی کوچکی برداشته باشد.

---

۱-دبیرهمایش ومسوول گروه خاورمیانه