گزارش همایش بین المللی نقد و بررسی منابع مطالعاتی آذربایجان و آران
همایش بین‌المللی «نقد و بررسی منابع مطالعاتی آذربایجان و اران» روزهای چهارم و پنجم خرداد ماه 1389 در اردبیل برگزار شد. این همایش با همکاری نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه اردبیل و مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران برگزار شد. هشت ماه قبل از برگزاری دریک فراخوان عمومی دویست خلاصه مقاله از ایران و کشورهای ارمنستان، ازبکستان، جمهوری آذربایجان، گرجستان، روسیه، فرانسه و هلند به دبیرخانه این همایش ارسال گردید که خلاصه مقالات 42 فقره به زبان روسی 24 فقره به زبان انگلیسی و مابقی فارسی بودند.پس از داوریهای انجام شده از 121 نفر از ارسال‌کنندگان خلاصه مقالات، درخواست ارسال اصل مقاله شد که 56 مقاله به زبان فارسی، 38 مقاله به زبان روسی و17 مقاله به زبان انگلیسی وصول شد. از مقالات رسیده، 7 مقاله خارجی و 25 مقاله از ایران مورد پذیرش قرار گرفت. 4 نفر از روسیه، و یک نفر از جمهوری آذربایجان، ارمنستان و گرجستان برای ارائه سخنرانی دعوت شدند.
مقالة دکتر الکساندر چولوخادزه با عنوان «اران و مناطق حوضه رود ارس در متون تاریخی گرجی» و مقالة آقای سورنا فروزی با موضوع«بررسی قرابت‌‌تباری گروههای زبان ایران از دیدگاه ژنتیکی» و مقالة دکتر حسین نوین با عنوان «زبان آذری آذربایجان، در آینة تاریخ و فرهنگ ایرانی» به عنوان مقالات برتر اول تا سوم این همایش انتخاب شدند.
پروفسور جهانگیر درّی از ایرانیان مقیم مسکو به عنوان سخنران ویژه با موضوع رویدادهای سال 1946 در آذربایجان ایران و آغاز جنگ سرد به این همایش آمده بود. وی به بررسی سفر قوام‌السلطنه به شوروی و مذاکرات قوام و استالین به تفصیل سخن گفت. چون حبیب‌الله دری پدر پروفسور دری یکی از اعضای این هیئت بود بخشی از مطالب پروفسور دری برگرفته از روایت پدرش و قسمت دیگر از مطالب وی از اسناد موجود در آرشیوهای روسیه بود. پروفسور دری دربارة چگونگی سفر قوام، مذاکرات با مقامات شوروی، حمایت استالین از شکل‌گیری فرقه دموکرات آذربایجان به رهبری پیشه‌وری در ایران، چگونگی به دست آوردن حمایت استالین توسط قوام بر اثر وعدة واگذاری نفت شمال و به دنبال آن حمایت نکردن شوروی از حزب دموکرات آذربایجان و سقوط این دولت به تفصیل سخن گفت.الکساندر چولوخادزه یکی دیگر از سخنرانان و از محققین گرجی این همایش بود. در روز اول و به عنوان سخنران اول به سخنرانی پرداخت و حوزه تحقیق خود را بررسی «اران و مناطق حوضه رود ارس در متون تاریخی گرجی» قرارداد. او در مطلع سخنرانی خود به پیشینه‌ای از همکاری بسیار گسترده ملل قفقاز با مناطق همجوار در جنبه‌های سیاسی، اقتصادی، نظامی، فرهنگی اشاره کرد. این همکاری تاریخی مشترک در مجموعه‌ای به نام «زندگانی گرجستان» در سده 18م/ 11ﻫ .ق جمع‌آوری شده و به عنوان منبع اصلی این پژوهش استفاده شده است. وی در ابتدا منبع مذکور را شامل 14 متن تاریخی گرجی می‌داند که مختصری از هرکدام را همانند: «زندگینامه پادشاهان گرجستان»، «شهادت قدیس آرچیل پادشاه گرجستان شرقی»، «تاریخ و ستایش تاجداران»، «زندگانی جدید 1و2و3» و غیره برای حضار معرفی میکند و پژوهش حاضر را نتیجه همجواری جغرافیایی و نیز وابستگیهای تاریخی، نژادی، فرهنگی گرجستان با منطقه اران می‌داند. همچنین کاربرد اسامی جغرافیایی مربوط به مناطق قفقاز جنوب شرقی و ایران شمال غربی را به‌طور خلاصه معرفی میکند که ما به دلیل کثرت مطلب تنها به تعدادی از آن اسامی اشاره خواهیم کرد.
ادامه مطلب ...