همایش ملی بازشناسی تاریخ شهرهای ایران
محل برگزاری: موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران / تهران / بهار1388
عنوان مقاله:خسارات وارده از طرف دول خارجی به خوی در ج ج اول.
(بر اساس اسناد وزارت خارجه ایران)
خلاصه:
با وجود اعلام بی طرفی ایران درجنگ اول جهانی، روسها، عثمانیها و انگلیسیها وارد ایران شدند و خسارات مادی و معنوی بسیاری به کشورتحمیل کردند. پس از خروج قوای مهاجم خارجی دولت ایران در صدد برآمد تا با جمع آوری اطلاعات خسارات وارده از سوی دول خارجی به ایران ، آنها را از طریق مأموران اعزامی خود به اطلاع نمایندگان دیگر کشورهای جهان در کنفرانس ورسای در فرانسه برساند تا ضمن اثبات حقایق تجاوز دول خارجی به ایران، بخشی از خسارات را دریافت کند.
دولت ایران نظامنامهای را در خصوص چگونگی حساب خسارات وارده به مأمورین محلی ابلاغ کرد. به موجب این تعلیمات در هر شهر باید کمیسیونهای محلی با حضور جمعی از مسئولین و اشخاص فرهیخته تشکیل شود تا پس از بررسی دقیق خسارت وارده از سوی دول متخاصم آن را صورت جلسه کرده و به مرکز بفرستند. مطابق اسناد وزارت خارجه ایران خوی در هنگام جنگ اول جهانی 95 تا 100 هزار نفر جمعیت داشت که 500 نفر آنان توسط روسها و 1500 نفر به وسیله عثمانیها به قتل رسیدند. تلفات جانی مردم خوی به واسطه شیوع امراض مسریه از سوی روسها 4000 نفر و از سوی عثمانیها 10000 نفر بوده است.خسارات مالی وارده از سوی روسها به خوی و اطراف آن 15 میلیون تومان و از سوی عثمانیها 5/1 میلیون تومان بوده است.
در این مقاله با استفاده از اسناد وزارت خارجه ج.ا.ا به بررسی دقیق میزان خسارات وارده به شهرستان خوی اشاره میشود.